VPN là gì? VPN có lợi ích gì cho bạn?
VPN, hay mạng riêng ảo, là một đường hầm an toàn giữa thiết bị của bạn và internet. VPN bảo vệ bạn khỏi hoạt động rình mò, can thiệp và kiểm duyệt.
Giải thích VPN trong vài giây
VPN (mạng riêng ảo) là phương pháp dễ dàng và hiệu quả nhất để mọi người bảo vệ lưu lượng internet và giữ riêng tư cho danh tính của mình khi lên mạng. Khi kết nối với một máy chủ VPN an toàn, lưu lượng truy cập Internet của bạn đi qua một đường hầm mã hóa mà không ai có thể nhìn thấy, kể cả tin tặc, chính phủ và nhà cung cấp dịch vụ internet.
Người tiêu dùng sử dụng VPN để giữ hoạt động trực tuyến của mình ở chế độ riêng tư và đảm bảo khả năng truy cập vào các trang web cũng như dịch vụ có thể bị hạn chế.
Các công ty sử dụng VPN để kết nối nhân viên ở xa, như thể tất cả nhân viên đều sử dụng cùng một mạng cục bộ tại văn phòng trung tâm, nhưng đi kèm ít lợi ích cho người dùng hơn so với dịch vụ VPN cá nhân.
Lợi ích và lợi thế của VPN
Thay đổi vị trí
Sử dụng VPN giúp bạn thay đổi địa chỉ IP, dãy số độc nhất xác định bạn và vị trí của bạn trên thế giới. Với một địa chỉ IP mới, bạn có thể duyệt internet như thể mình đang ở Vương quốc Anh, Hoa Kỳ, Canada, Úc hoặc gần như bất kỳ quốc gia nào, nếu dịch vụ có máy chủ VPN ở đó.
Bảo vệ quyền riêng tư của bạn
Thay đổi địa chỉ IP bằng VPN giúp bảo vệ danh tính của bạn khỏi các trang web, ứng dụng và dịch vụ muốn theo dõi bạn. Những VPN tốt cũng ngăn cản nhà cung cấp dịch vụ internet, nhà cung cấp dịch vụ di động và bất kỳ ai khác thấy được hoạt động của bạn bằng một lớp mã hóa mạnh mẽ.
Tăng cường bảo mật cho bạn
Sử dụng VPN sẽ bảo vệ bạn khỏi các vi phạm bảo mật dưới nhiều hình thức, bao gồm dò tìm gói tin, mạng Wi-Fi lừa đảo và các cuộc tấn công trung gian. Khách du lịch, nhân viên làm việc từ xa và tất cả các cá nhân thường xuyên di chuyển sử dụng VPN bất cứ khi nào họ dùng một mạng không đáng tin cậy như Wi-Fi công cộng miễn phí.
Bỏ chặn trang web
Nếu bạn đang ở khu vực hạn chế truy cập vào Google, Wikipedia, YouTube hoặc các trang web và dịch vụ khác, sử dụng VPN sẽ cho phép bạn giành lại quyền truy cập vào mạng internet tự do. Bạn cũng có thể sử dụng VPN để vượt tường lửa trên hệ thống m ạng tại trường học hoặc cơ quan.
Khi nào tôi nên sử dụng VPN?
Nếu quyền riêng tư là vấn đề quan trọng đối với bạn, bạn nên sử dụng VPN mỗi khi kết nối với internet. Ứng dụng VPN chạy trong chế độ nền của thiết bị nên sẽ không cản trở trong quá trình bạn sử dụng các ứng dụng khác, phát trực tuyến nội dung và duyệt Internet. Đồng thời, bạn sẽ an tâm khi biết quyền riêng tư của mình luôn được bảo vệ.
Nhưng dưới đây là một số tình huống mà VPN đặc biệt hữu ích:
- Khi đi du lịch: Khám phá thế giới không có nghĩa là bạn phải thay đổi cách sử dụng Internet. VPN cho phép bạn sử dụng Internet như thể bạn vẫn đang ở nhà, bất kể bạn đi xa đến đâu.
- Khi phát trực tuyến: Sử dụng VPN cho phép bạn xem phim và TV trên các dịch vụ phát trực tuyến như Netflix, Hulu, Amazon và HBO mà không bị ISP điều tiết hoặc bị chặn bởi ISP hay mạng Wi-Fi cục bộ của bạn.
- Khi dùng Wi-Fi công cộng: Kết nối điểm truy cập Wi-Fi công cộng như là mạng Wi-Fi ở quán cà phê, sân bay và công viên có thể khiến thông tin cá nhân của bạn dễ bị lộ. Sử dụng VPN trên thiết bị giúp bạn được an toàn với mã hóa mạnh mẽ.
- Khi chơi game: Sử dụng VPN sẽ mở khóa các trò chơi, bản đồ, giao diện và các tiện ích bổ sung khác có thể bị hạn chế đối với mạng của bạn. VPN cũng bảo vệ bạn trước các cuộc tấn công DDoS, giảm ping và độ trễ tổng thể.
- Khi chia sẻ tệp tin: Chia sẻ tệp P2P thường có nghĩa là người lạ có thể thấy địa chỉ IP của bạn và có thể theo dõi các tệp mà bạn tải về. VPN giữ địa chỉ IP của bạn ở chế độ riêng tư, nhờ thế, nội dung bạn tải về được giữ ẩn danh ở mức độ cao hơn.
- Khi mua sắm: Một số cửa hàng trực tuyến hiển thị các mức giá khác nhau cho khách hàng ở các quốc gia khác nhau. Với VPN, bạn có thể tìm mức giá tốt nhất bất kể bạn đang mua sắm từ quốc gia nào.
VPN hoạt động như thế nào?
Để hiểu cách hoạt động của VPN, trước tiên bạn cần hiểu kết nối internet của mình hoạt động như thế nào khi không có VPN.
Không có VPN
Khi bạn truy cập một trang web mà không sử dụng VPN, bạn đang được kết nối với trang web đó thông qua nhà cung cấp dịch vụ internet (hay ISP). ISP gán cho bạn một địa chỉ IP duy nhất có thể được sử dụng để xác định bạn với trang web đó. Bởi vì ISP đang xử lý và định hướng mọi lưu lượng truy cập của bạn, nên ISP có thể thấy những trang web mà bạn truy cập. Và hoạt động của bạn có thể được liên kết với bạn bằng địa chỉ IP duy nhất đó.
Có VPN
Khi bạn kết nối với Internet mà có dùng VPN, ứng dụng VPN trên thiết bị của bạn (còn gọi là máy khách VPN) thiết lập kết nối an toàn với máy chủ VPN. Lưu lượng truy cập của bạn vẫn đi qua ISP, nhưng ISP của bạn không còn có thể đọc hay xem điểm đến cuối cùng của dữ liệu. Các trang web mà bạn truy cập không còn thấy được địa chỉ IP ban đầu của bạn mà chỉ thấy chỉ địa chỉ IP của máy chủ VPN, được nhiều người dùng khác sử dụng chung và thay đổi thường xuyên.
Sau đây là một số khái niệm chính liên quan đến VPN giúp bạn hiểu cách thức hoạt động của VPN và những lợi ích mà VPN mang lại:
Proxy
Máy chủ VPN đóng vai trò như một proxy, hoặc một công cụ dự phòng, cho hoạt động web của bạn: Thay vì địa chỉ và vị trí IP thực của bạn, các trang web bạn truy cập sẽ chỉ thấy địa chỉ IP và vị trí của máy chủ VPN.
Điều này cho phép bạn ẩn danh trên internet.
Xác thực
Thiết lập kết nối an toàn là vấn đề hóc búa mà có thể giải quyết bằng toán học thông minh trong một quy trình được gọi là xác thực.
Sau khi được xác thực, chúng ta được đảm bảo rằng máy khách VPN và máy chủ VPN đang giao tiếp với nhau.
Tạo đường hầm (tunneling)
VPN cũng bảo vệ kết nối giữa máy khách và máy chủ bằng đường hầm và mã hóa.
Tạo đường hầm (tunneling) là quá trình mà mỗi gói dữ liệu được bọc bên trong một gói dữ liệu khác để khiến các bên thứ ba khó có thể đọc được trong quá trình chuyển tiếp.
Mã hóa
Dữ liệu bên trong đường hầm cũng được mã hóa theo cách mà chỉ người nhận dự định mới có thể giải mã được. Mã hóa giữ cho nội dung lưu lượng truy cập internet của bạn hoàn toàn riêng tư. Ngay cả nhà cung cấp dịch vụ internet của bạn cũng sẽ không thể thấy được.
Các giao thức VPN
Giao thức VPN là những phương thức kết nối thiết bị của bạn với máy chủ VPN. Có vài giao thức thiên về **tốc độ, **vài giao thức thiên về bảo mật, và có những giao thức đơn giản là hoạt động tốt hơn trong những điều kiện mạng cụ thể.
Phần lớn các dịch vụ VPN sử dụng một bộ giao thức tiêu chuẩn, các giao thức VPN được sử dụng phổ biến hiện nay bao gồm:
- OpenVPN
- IKEv2
- L2TP / IPsec
- PPTP
- WireGuard
- SSTP
Các loại VPN
VPN thương mại
VPN thương mại, còn được gọi là VPN cá nhân hoặc VPN dành cho người dùng, là một dịch vụ riêng được cung cấp trực tiếp cho các cá nhân, thường mất phí.